สถานที่ท่องเที่ยวที่คุณไม่เคยเห็น
น้ำตกสวนห้อม ถึงกลไกความสัมพันธ์ของระบบนิเวศที่ทันสมัยเข้าใจง่ายในรูปแบบ Interactive โดยนำภาพ เกม และวิดีโอต่างๆ มาประกอบเพื่อความน่าสนใจ และกระตุ้นให้ผู้มาเยือนออกไปสัมผัสเรียนรู้ในพื้นที่จริงได้ด้วยตนเองพร้อมสิ่งอำนวยความสะดวกแก่ผู้มาเยือนและนักท่องเที่ยว เช่น ร้านขายของที่ระลึก
เป็นน้ำตกที่เกิดจากคลองท่าด่าน น้ำตกเหวนรกเป็นที่รู้จักกันดีว่าเป็นน้ำตกที่มีความสูงและสวยงามมากแห่งหนึ่งของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ แต่เดิมก่อนที่จะมีการตัดถนนสายปราจีนบุรี-เขาใหญ่นั้น
ตั้งอยู่ที่ตำบลสะพานหิน อำเภอนาดี เป็นแก่งหินขนาดใหญ่ที่สวยงามอยู่ในลำน้ำใสใหญ่ ซึ่งมีลักษณะทางธรณีวิทยา เป็นชั้นหินทราย อยู่ในเขตความรับผิดชอบของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ที่ 9 (ใสใหญ่) อำเภอนาดี เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงที่เหมาะแก่การล่องเรือยางที่ท้าทายและสนุกสนาน ในช่วงฤดูฝนราวเดือนกรกฎาคม-พฤศจิกายน เป็นช่วงที่มีปริมาณน้ำหลาก ล้นแก่ง และไหลลดหลั่นเป็นชั้นๆ เหมาะสำหรับการล่องแก่งหินเพิง หากพ้นช่วงฤดูฝนไปแล้วแก่งหินเพิงนี้จะกลายเป็นลานโขดหินกว้างใหญ่ การล่องแก่งหินเพิงจะผ่านแก่งต่างๆ ได้แก่ แก่งหินเพิง แก่งวังหนามล้อม แก่งวังบอน แก่งลูกเสือ แก่งวังไทร แก่งงูเห่า ใช้แพยางนั่งได้ประมาณ 8 – 10 คน ล่องไปตามลำน้ำใสใหญ่ ผู้ประกอบการจะพานักท่องเที่ยวไปยังบริเวณอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ที่ 9 (ใสใหญ่) และเดินป่าไปยังต้นน้ำ ระยะทางประมาณ 2.5 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 45 นาที จากนั้นจะเริ่มล่องแก่งมายังจุดสุดท้ายบริเวณ ขญ.9 ใช้เวลาล่องแก่งประมาณ 30 นาที นักท่องเที่ยวสามารถติดต่อบริษัทนำเที่ยวที่จัดกิจกรรมในการล่องแก่งหินเพิงและสามารถพักค้างแรมแบบแคมป์ปิ้ง หรือจะพักรีสอร์ทในเขตอำเภอนาดีก็ได้ การเดินทางใช้เส้นทางสายอำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดนครราชสีมา เส้นทางหลวงหมายเลข 304 จากปากทางกิโลเมตรที่ 11 เข้าไปประมาณ 25 กิโลเมตร แล้วจอดรถไว้ที่หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ หน่วยความรับผิดชอบที่ 9 และต้องเดินเท้าเข้าไปอีกประมาณ 45 นาที ก็จะถึงแก่งหินเพิง
สภาพป่ามีความอุดมสมบูรณ์และมีป่าลาน ซึ่งหาดูได้ยาก เป็นแหล่งกำเนิดของแม่น้ำ ลำธารต่างๆ และมีธรรมชาติที่สวยงาม เช่น หุบผา หน้าผา น้ำตก เป็นอุทยานแห่งชาติที่มีเนื้อที่ใหญ่เป็นอันดับสองของประเทศ คือ มีเนื้อที่ประมาณ 1,397,375ไร่ หรือ 2,235.80 ตารางกิโลเมตร
น้ำตกหนองตะแบก อีกสายน้ำตกที่อยู่ท่ามกลางป่าสงวนและไม่ค่อยจะมีใครเข้าไปถึง ยกเว้นคนตัดไม้ น้ำตกแห่งนี้ อยู่อีกฟากหนึ่งของน้ำตกบ่อทองและน้ำตกเหวนกกก คืออยู่บริเวณตอนต้นน้ำของแก่งหินเพิง มีระยะทางประมาณ กิโลเมตร เมื่อเข้าถึงทางเข้าซึ่งเป็นบริเวณป่าสงวนเช่นกัน จะต้องเดินเท้าต่อไป โดยทางเดินช่วงก่อนถึงบริเวณน้ำตกจะเป็นทางดินเท้าที่ค่อนข้างกว้างสะดวกสบาย ขนานไปกับลำธารน้ำตกและจะได้ยินเสียงน้ำไหลเป็นบางช่วง จนกระทั่งเดินถึงน้ำตก ซึ่งต้องอาศัยฟังเสียงการไหลของน้ำตก จึงจะค่อย ๆ บุกป่า ฝ่าเข้าถึง รวมระยะทางเดินเท้าประมาณ 1 กิโลเมตร เมื่อมาถึงสามารถลงเล่นน้ำที่ไหลลดหลั่นลงมาเหมือนสายน้ำที่ไหลลงจากฝายน้ำล้นในเขื่อนชลประทานต่าง ๆ นั่นเอง
เป็นต้นลำน้ำบางปะกงเป็นลำธารป่าละเมาะ ลำธารน้ำใสสวยงาม
น้ำตกส้มป่อยเป็นน้ำตกที่มีความลดหลั่นของแก่งหินต่างระดับกันไปทำให้เกิดความสวยงามของน้ำตกในแต่ละระดับ มีระยะทางยาวประมาณ 400 เมตร เป็นน้ำตกที่ไม่สูงมากนัก และสามารถลงเล่นน้ำได้ เหมาะสำหรับเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจได้เป็นอย่างดี
ตั้งอยู่ที่บ้านตะคร้อ ตำบลบุฝ้าย น้ำตกตะคร้อ อยู่ห่างจากด่านตะคร้อ ประมาณ 500 เมตร เป็นน้ำตกที่มีลักษณะเป็นแก่งน้ำกว้าง มีสะพานแขวนทอดข้ามน้ำตกตะคร้อ ฝั่งซ้ายของลำธารเป็นเนินเขา ส่วนทางด้านฝั่งขวาเป็นป่าโปร่ง เหมาะแก่การพักผ่อน จากน้ำตกตะคร้อมีทางเดินเท้าต่อไปอีกประมาณ 2 กิโลเมตร จะถึง น้ำตกสลัดได เป็นน้ำตกที่มีความสวยงาม หากจะเดินทางเข้าไปชมน้ำตกสลัดไดควรติดต่อขอเจ้าหน้าที่นำทางจาก หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ 10 ที่ตั้งอยู่บริเวณน้ำตกตะคร้อ
น้ำตกธารทิพย์ เป็นน้ำตกที่มีชั้นหินต่างระดับทำให้มีลานหินบริเวณกว้าง แคบ บางบริเวณเป็นแอ่งน้ำลึก ทำให้สัมผัสกับธรรมชาติอันหลากหลาย สามารถลงไปเล่นน้ำได้และมีบริเวณไว้สำหรับนั่งพักผ่อนหย่อนใจ บรรยากาศโดยรอบร่มรื่น สภาพของป่าก็คงความอุดมสมบูรณ์ น้ำตกธารทิพย์ จึงเหมาะเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจเป็นอย่างดี
น้ำตกเขาอีโต้ตั้งอยู่ในวนอุทยานน้ำตกเขาอีโต้ เป็นธารน้ำที่ไหลตลอดทั้งปี มีน้ำมากเฉพาะในช่วงฤดูฝน มีแอ่งน้ำเล็ก ๆ อยู่เป็นชั้น ๆ ทุกชั้น สลับกับแนวโขดหิน แต่ละแอ่งน้ำไม่ลึกและไหลไม่แรงมากนัก แม้จะเป็นธารน้ำตกขนาดไม่ใหญ่มาก แต่มีจุดเด่นตรงที่สามารถเข้าไปนั่งพักผ่อนในแนวโขดหินของตัวน้ำตกได้ และสามารถสัมผัสกับสายน้ำที่ไหลผ่านลอดแนวโขดหินได้อย่างใกล้ชิดที่สุด โดยในแนวโขดหินภายในตัวน้ำตกก็จะมีต้นไม้ขนาดไม่ใหญ่มากที่สลับแซมขึ้นตลอด แนวช่วยให้ร่มเงา บรรยากาศร่มรื่นและค่อนข้างชื้นเล็กน้อยมีลมพัดมาเบา ๆโดยตลอด อากาศดีเย็นสบาย สร้างความสุขให้กับการพักผ่อนได้เป็นอย่างดี หลังจากที่ชมน้ำตกเขาอีโตแล้ว ก็เดินทางไปยังเส้นทางศึกษาธรรมชาติ ในวนอุทยานน้ำตกเขาอีโต้เพื่อมุ่งหน้าไปพิสูจน์รถไหลขึ้นเนินที่เนินพิศวง ออกจากตัวน้ำตกมาเล็กน้อยแล้วเลี้ยวขวาเข้าที่ทำการอุทยานตรงไปตามเส้นทาง ระยะทางประมาณ 7 กิโลเมตร โดยพื้นที่ทั้งสองข้างทางเต็มไปด้วยพื้นป่าโปร่งธรรมชาติและป่าปลูกที่พัฒนา ขึ้นเพื่อรักษาต้นน้ำของน้ำตกเขาอีโต้ ตลอดเส้นทางมีพวกสัตว์ป่าต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ในวนอุทยานแห่งนี้ให้เราได้ชมและศึกษาอีกด้วย อย่างพวกนกนานาชนิด, ไก่ป่า และอีกหลายชนิด เส้นทางศึกษาธรรมชาติในวนอุทยานน้ำตกเขาอีโต้ เส้นทางศึกษาธรรมชาติแห่งนี้ร่มรื่นไปด้วยต้นไม้สูงทั้งสองข้างทางที่เอนตัว เข้าหากันคล้ายอุโมงค์ต้นไม้ เพื่อปกปิดไอร้อนให้กับนักเดินทางที่เข้ามาสัมผัสในเส้นทางสายนี้ และเป็นเส้นทางที่นิยมในการใช้ศึกษาธรรมชาติโดยปั่นจักรยาน เพราะอากาศไม่ร้อนจนเกินไป เมื่อเราเดินทางมาถึงบริเวณที่เรียกว่าเนินพิศวง เนินแบบนี้มีในหลายพื้นที่ของเมืองไทย เช่น ที่จังหวัดแพร่, ตาก แต่ก็เป็นเพียงระยะสั้น ๆ ตรงช่วงทางที่เป็นแอ่งโค้งรับเพื่อลงเนินและขึ้นเนินเท่านั้น เนินพิศวงแห่งนี้ไม่เหมือนที่อื่น ๆ ที่นี่จะเป็นทางลงเนินยาวประมาณ 100 เมตร จุดทดสอบคือจุดที่ 70 เมตรซึ่งมีความแปลกกว่าที่อื่นมาก คือรถยังลงเนินไม่สุดคือยังไม่ถึงจุดต่ำสุด แต่สามารถไหลกลับขึ้นไปที่เนินได้เมื่อหยุดรถและไม่ต้องใส่เกียร์หรือดึง เบรก และที่สำคัญไหลด้วยความเร็วเหมือนเราปล่อยเกียร์ว่างตอนลงเนินเลยทีเดียว
น้ำตกห้วยคำภู เป็นน้ำตกที่อยู่ในท้องที่ของตำบลทุ่งโพธิ์ อำเภอนาดี จังหวัดปราจีนบุ รีโดยใช้ระยะทางห่างจากถนนสาย 304 ประมาณ 20 กิโลเมตร น้ำตกมีลักษณะเป็นลำธารที่มีน้ำไหลลดหลั่นกันมาเป็นชั้น ๆ ด้านล่างเป็นฝายน้ำล้น เหมาะสำหรับเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจในช่วงวันหยุด
ตั้งอยู่ในเขต อุทยานแห่งชาติทับลาน น้ำตกบ่อทอง อยู่ในท้องที่ตำบลบุพราหมณ์ อำเภอนาดี จังหวัดปราจีนบุรี ระยะทางห่างจากทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 304 ประมาณ 6 กิโลเมตร และต้องเดินเท้าเข้าไปอีกประมาณ 500 เมตร เป็นน้ำตกที่มีความสวยงามมากในช่วงฤดูฝน (ประมาณเดือนกรกฎาคม-เดือนกันยายน) ในฤดูแล้ง น้ำจะค่อนข้างน้อย
สภาพเป็นแก่งน้ำไหลตามหุบเขา มีน้ำตกมากไหลเชี่ยวใน ฤดูฝน ผ่านแก่งหิน สองฟากมีเนินเขา เป็นป่าโปร่งสภาพเป็นแก่งน้ำไหลตามหุบเขาเทือกเขาใหญ่ มีน้ำไหลเชี่ยวเฉพาะหน้าฝน ไหลลดระดับตามแก่งหิน สองฝากมีเนินเขา และมีป่าโปร่งเหมาะแก่การเดินเล่นและพักผ่อน น้ำในแอ่งใสสะอาด สามารถลงเล่นได้
เป็นน้ำตกที่มีสภาพเป็นแก่งน้ำไหลตามหุบเขาในเทือกเขาใหญ่ มีน้ำมากในช่วงฤดูฝน น้ำตกธารรัตนา เป็นน้ำตกเล็กๆ ที่เกิดจากคลองวังบอน มีต้นน้ำจากเขาสมอปูน ไหลลงสู่หุบเขา อยู่ในตำบลเนินหอม ห่างจากที่ว่าการเมืองปราจีนบุรีเพียง 25 กิโลเมตร ทางเข้าน้ำตกจะอยู่บนเส้นทางเขาใหญ่-ปราจีนบุรี ซึ่งจะมีป้ายบอกเส้นทาง ที่ใต้น้ำตกจะมีหุบเขากว้างใหญ่ มีน้ำตกชั้น และทุ่งดอกไม้ที่จะผลิดอกในช่วงฤดูดอกไม้ ซึ่งหุบเขานี้ไม่มีทางเดินป่า จึงยากแก่การเข้าไป
เป็นน้ำตกขนาดเล็กที่มีหน้าผาสูง ประมาณ 80 เมตรนักท่องเที่ยวนิยมมาเล่นกีฬาปีหน้าผา
มีเรื่องเล่าว่า ชื่อน้ำตกเหวสุวัตนี้ เกิดจากโจรชื่อสุวัต หนีเจ้าหน้าที่บ้านเมืองมาจนมุมยังน้ำตกแห่งนี้ เลยตัดสินใจกระโดดลงมายังแอ่งน้ำเบื้องล่าง แต่ก็ไม่มีหลักฐานอะไรยืนยันว่าเป็นเรื่องจริงครับ เป็นเพียงเรื่องเล่าต่อๆ กันมาเท่านั้นน้ำตกเหวสุวัตมีลักษณะเป็นสายน้ำตกลงมาจากหน้าผาสูงประมาณ 20 เมตร มีจุดให้ชมวิวได้ทั้งส่วนที่อยู่บนหน้าผา และบริเวณด้านล่างของน้ำตกที่จะเป็นแอ่งน้ำและลำธาร สามารถลงเล่นน้ำได้ แต่สำหรับฤดูฝนน้ำจะมากและไหลแรง มีความอันตรายสูง ดังนั้นจึงควรงดลงเล่นน้ำ กิจกรรมภายในอุทยานแห่งชาติ ทางเดินศึกษาธรรมชาติ ⇔ ทางเดินป่า ⇔ เที่ยวน้ำตก ⇔ ชมประวัติศาสตร์/วัฒนธรรม ⇔ ชมพรรณไม้ ⇔ ดูนก/ดูผีเสื้อ/ส่องสัตว์ ⇔ ดูดาว ⇔ จักรยานเสือภูเขา ⇔ ล่่องแก่ง ⇔ พายเรือ ⇔ อาบน้ำแร่ การเดินทาง สำหรับการเดินทางไปยังอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่นั้น สามารถเดินทางได้ 2 เส้นทาง คือ เส้นทางที่ 1 จากกรุงเทพฯ ถนนพหลโยธิน ผ่านรังสิต ประตูน้ำพระอินทร์ สระบุรี เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 2 หรือถนนมิตรภาพ ก่อนถึงอำเภอปากช่อง บริเวณ กม. 56 ชิดซ้ายขึ้นสะพานลอยไปตามถนนธนะรัชต์ทางหลวงหมายเลข 2090 ถึง กม. 23 จะพบด่านศาลเจ้าพ่อเขาใหญ่ เดินทางต่อไปอีก 15 กิโลเมตร ก็จะถึงที่ทำการอุทยานฯ รวมระยะทางประมาณ 205 กิโลเมตร เส้นทางที่ 2 จากกรุงเทพฯ ถนนพหลโยธิน เลี้ยวขวาบริเวณรังสิต เข้าทางหลวงหมายเลข 305 สู่ตัวเมืองนครนายก แล้วเข้าทางหลวงหมายเลข 33 (ถนนสุวรรณศร) ถึงสี่แยกศาลนเรศวรเลี้ยวซ้ายตามเส้นทางปราจีนบุรี – เขาใหญ่ ผ่านด่านตรวจค่าธรรมเนียมบริเวณเชิงเขาแล้วเดินทางต่อ จนถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติ รวมระยะทางประมาณ 190 กิโลเมตร ร้านค้าสวัสดิการ ร้านค้าสวัสดิการ (ร้านอาหาร) เปิดให้บริการเวลา วันจันทร์ – วันศุกร์ 07:00 – 17:00 น. วันเสาร์ – วันอาทิตย์ 07:00 – 19:00 น.
สามารถมองเห็นทิวเขาสลับซับซ้อนกว้างไกลสุดสายตา แต่ละทิวเทือกล้วนบอกเล่าประวัติศาสตร์แห่งธรรมชาติ ความเป็นมา การก่อกำเนิด พร้อมซ่อนปริศนาทางธรณีวิทยาไว้รอวันให้มนุษย์รุ่นแล้วรุ่นเล่าค้นหาตำนานแห่งขุนเขาและจุดแรกเริ่มของการก่อกำเนิดอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ในปัจจุบัน หากเดินทางขึ้นสู่เขาใหญ่ตามเส้นทางด้านอำเภอปากช่อง ถนนจะพาเลาะเลียบขึ้นลงไปตามป่าเขาจนถึง กม. 30 จุดชมวิวจุดแรกที่นักท่องเที่ยวมักจะแวะชื่นชมความงามของขุนเขาด้านทิศเหนือของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จากจุดชมวิวมองไปทางทิศเหนือ สามารถชมลักษณะภูมิประเทศ ความสูงต่ำของพื้นที่จริงเปรียบเทียบกับแผนที่ภูมิประเทศ ซึ่งได้จำลองลักษณะภูเขา หุบเขา ทางน้ำ ที่ราบ หรือลักษณะสัณฐานอันเกิดจากหินต่างชนิดและต่างอายุกัน รวมทั้งสิ่งก่อสร้างโดยมนุษย์เอาไว้เป็นแผนที่สองมิติแนวเขาที่มองเห็นไกลสุดแนวสายตาเป็นลักษณะหน้าผา มียอดเขาสูงแหลมตั้งชัน บางบริเวณเว้าแหว่ง บางบริเวณเห็นเป็นผาสีน้ำตาลคล้ายถ้ำเป็นแนวของเขาแผงม้า เขาผาแจง เขาวังหินเขาถ้ำดิน ซึ่งเป็นเขาหินปูนยุคเพอร์เมียน (299-251 ล้านปี) ถัดเข้ามาต่อเนื่องจนถึงบริเวณจุดชมวิวเป็นเทือกเขาหินภูเขาไฟยุคเพอร์โมไทรแอสซิกสามารถมองเห็นลักษณะหน้าผาชันที่เกิดจากแนวรอยเลื่อนปกติ (Normal fault) ตัดผ่านแนวสันเขาและร่องเขา การเคลื่อนที่ลงของหินส่วนที่อยู่บนระนาบรอยเลื่อนจะเปิดให้เห็นเป็นผาสามเหลี่ยม (Triangular facet) ที่ยังพอมองเห็นได้จากระยะไกล แม้ว่าจะมีต้นไม้ขึ้นปกคลุมหนาแน่น และเมื่อมองลึกเข้าไปตามแนวตีนเขาจะเห็นลักษณะที่ราบน้ำท่วม (Flood plain) ของลำน้ำลำตะคองและลำน้ำสาขา หน้าผาสามเหลี่ยมบนภูเขาหินภูเขาไฟแนวเขาหินภูเขาไฟที่ถูกทางน้ำกัดเซาะตามธรรมชาติจะเกิดเป็นแนวสันเขาและหุบเขาเมื่อมีรอยเลื่อนปกติตัดผ่าน ส่วนที่อยู่บนระนาบของแนวรอยเลื่อนจะเคลื่อนตัวลงตามแรงโน้มถ่วงของโลกเปิดให้เห็นหน้าผาสามเหลี่ยมบนส่วนที่อยู่ใต้ระนาบรอยเลื่อนประติมากรรมธรรมชาติบนภูเขาหินปูนภูเขาหินปูนส่วนใหญ่เกิดจากการตกตะกอน ของสารประกอบแคลเซียมคาร์บอเนต (CaCO3) ในทะเลปะปนกับซากสัตว์ เช่น หอย ปะการัง หินปูนมีความแข็งมากกว่าเล็บมือเล็กน้อย และละลายได้ง่ายในน้ำกรด เมื่อถูกน้ำฝนที่มีฤทธิ์เป็นกรดอ่อนทำปฏิกิริยากัดกร่อนละลาย เขาหินปูนจึงเกิดเป็นหน้าผาสูงชัน ยอดเขาแหลม ตะปุ่มตะป่ำ หรือเกิดเป็นโพรงถ้ำแหว่งเว้าตามช่องทางที่น้ำแทรกผ่านไปได้ หากเดินทางมาจากฝั่งปราจีนบุรี จุดชมวิวนี้เป็นจุดแวะสุดท้ายก่อนจะลงจากอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ไปยังฝั่งอำเภอปากช่อง โดย ณ จุดนี้นักท่องเที่ยวมักนิยมแวะถ่ายภาพเป็นที่ระลึกก่อนลงจากเขาใหญ่ เนื่องจากจะเห็นวิวข้างหลังยาวออกเป็นเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อนสวยงาม และในวันที่เงียบสงบ อาจเห็นนกหลายชนิดมาเกาะตามกิ่งไม้ในบริเวณนี้ ซึ่งจะมีช่างภาพมาตั้งกล้องถ่ายภาพนกอยู่บ้างเป็นบางครั้ง
เดินลัดเลาะไปตามลำคลองนางรองผ่านกลุ่มน้ำตก ไทรยองหิน ถ้ำค้างคาว ชมน้ำตกเหวมหศักดิ์ และเดินกลับเส้นทางเดิม ระยะทาง 4 กิโลเมตร ใช้เวลา 1 วัน
อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่นับเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งแรกของประเทศไทย และได้รับสมญานาม ว่าเป็น อุทยานมรดกของกลุ่มประเทศอาเซียน ตลอดจนเป็นที่ยอมรับทั่วไปว่า เป็นอุทยานแห่งชาติที่ สำคัญของโลก โดยได้รับความร่วมมือและช่วยเหลือจาก Dr. George C. Ruhle ผู้เชี่ยวชาญทางด้าน อุทยานแห่งชาติของสหภาพสากลว่าด้วยการอนุรักษ์ธรรมชาติ และทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งได้ ดำเนินการประกาศจัดตั้งอุทยานแห่งชาติ โดยได้มีพระราชกฤษฎีกากำหนดที่ดินบริเวณป่าเขาใหญ่ ในท้องที่ตำบลป่าขะ ตำบลบ้านพร้าว อำเภอบ้านนา ตำบลหนองแสง ตำบลนาหินลาด อำเภอปากพลี ตำบลสาริกา ตำบลหินตั้ง ตำบลพรหมมณี อำเภอเมือง จังหวัดนครนายก ตำบลประจันตคาม อำเภอ ประจันตคาม ตำบลสัมพันตา ตำบลทุ่งโพธิ์ อำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี ตำบลหมูสี อำเภอ ปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา และตำบลมวกเหล็ก ตำบลซำผักแพว อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี ให้เป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อ พ.ศ. 2502 ซึ่งลงประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 79 ตอนที่ 86 ลงวันที่ 18 กันยายน 2505 รวมเนื้อที่ 1,355,468.75 ไร่ หรือ 2,168.75 ตารางกิโลเมตร ต่อมากองทัพอากาศได้มีหนังสือที่ กศ 0379/15739 ลงวันที่ 15 พฤศจิกายน 2519 ถึง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ขอกันพื้นที่ก่อสร้างสถานีเรดาร์ และสถานีถ่ายทอดโทรคมนาคม ออก จากพื้นที่อุทยานแห่งชาติ ซึ่งคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ ได้มีมติในคราวประชุม ครั้งที่ 1/2520 ลง วันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2520 เห็นชอบให้กันพื้นที่ส่วนดังกล่าวได้ โดยได้มีพระราชกฤษฎีกา เพิกถอน อุทยานแห่งชาติป่าเขาใหญ่บางส่วน ในท้องที่ตำบลหินตั้ง อำเภอเมือง จังหวัดนครนายก พ.ศ. 2521 ซึ่งลงประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 95 ตอนที่ 99 ลงวันที่ 21 กันยายน 2521 เป็นเนื้อที่ ประมาณ 71 ไร่ 3 งาน 16 ตารางวา หรือ 0.1149 ตารางกิโลเมตร และกรมชลประทาน กระทรวง เกษตรและสหกรณ์ ขอใช้พื้นที่บางส่วนในเขตอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ในท้องที่อำเภอปากพลี และ อำเภอเมือง จังหวัดนครนายก เนื้อที่ 1,925 ไร่ 1 งาน 73 ตารางวา หรือ 3.0807 ตารางกิโลเมตร เพื่อ ก่อสร้างโครงการเขื่อนคลองท่าด่านอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อประโยชน์ในการจัดแหล่งเก็บกัก น้ำใช้เพื่อการอุปโภคและบริโภค ตลอดจนการเพาะปลูก รวมทั้งช่วยบรรเทาอุทกภัยที่เกิดขึ้นในเขต จังหวัดนครนายกเป็นประจำทุกปี คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบให้ทำการก่อสร้างโครงการเขื่อนคลอง ท่าด่านอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ซึ่งได้มีพระราชกฤษฎีกาเพิกถอนอุทยานแห่งชาติป่าเขาใหญ่ บางส่วนในท้องที่ตำบลหินลาด อำเภอปากพลี และตำบลหินตั้ง อำเภอเมืองนครนายก จังหวัด นครนายก โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 116 ตอนที่ 119ก ลงวันที่ 26 พฤศจิกายน 2542 จึง เป็นผลให้ปัจจุบันอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ มีเนื้อที่ประมาณ 1,353,471.53 ไร่ คิดเป็น 2,165.55 ตาราง กิโลเมตร
