เที่ยวสตูล

ชื่อน้ำตกมาจากชื่อ “ต้นหนาน” ซึ่งขึ้นอยู่ชุกชุมบริเวณน้ำตก อยู่ห่างจากหน่วยพิทักษ์ป่าภูผาเพชร 7 กิโลเมตร เส้นทางเดินยังไม่ได้ลาดยาง แต่กีสามารถเดินเท้าไปยังบริเวณแหล่งน้ำตกได้

ถ้ำอุไรทอง เป็นอีกถ้ำในเทือกเขาหินปูน ที่ตั้งอยู่โดดๆ ในพื้นที่อำเภอละงู จังหวัดสตูล มีความสูงประมาณ 90 เมตร ด้านล่างของถ้ำเป็นอุโมงค์ที่มีน้ำลอด ระยะทางยาวประมาณ 50 เมตร

ตั้งอยู่ที่บ้านวังประจันตำบลวังประจัน มีเนื้อที่ 122,500ไร่ โดยรวมป่าสงวนแห่งชาติกุปังปุโต๊ะและหัวกะหมิงเข้าด้วยกันและพื้นที่ป่าควนบ่อน้ำปูยู ทะเลบันเกิดจากการยุบตัวของพื้นดินระหว่างเขาจีนและเขามดแดงเป็นหนองน้ำขนาดใหญ่มีเนื้อที่ประมาณ 63,350 ไร่พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับซับซ้อนอุดมไปด้วยพืชพรรณป่าไม้ที่ขึ้นอย่างหนาแน่น

มีต้นน้ำมาจากภูเขากะหมิง ธรรมชาติรอบๆ น้ำตกยังสมบูรณ์ มีน้ำไหลตลอดปี แต่บริเวณน้ำตกมีการสร้างเขื่อนผลิตพลังงานไฟฟ้าขนาดย่อม

หาดทุ่งสะโบ๊ะเป็นทรายปนเลน หรือทรายปนกรวด สีของทรายไม่สม่ำเสมอ ทำให้ชายหาดดูไม่สะอาดตาเป็นชายหาดยาว ค่อนข้างตรง ไม่สามารถมองเห็นหัวหาดและท้ายหาดได้ มีความกว้างของชายหาดมากกว่า 100 เมตร มีความชันของชายหาดน้อยมาก ทำให้มีพื้นที่ชายหาดมาก ลักษณะของพื้นชายหาดเป็นโคลนปนทรายโดยตลอด

ผาโต๊ะบู ตั้งอยู่ในเขต อุทยานแห่งชาติตะรุเตา สูงจากระดับน้ำทะเล ประมาณ 60 เมตร อยู่ด้านหลังอาคารที่ทำการอุทยานแห่งชาติตะรุเตา ใช้เวลาเดินขึ้นประมาณ 20 นาที เป็นจุดชมวิวที่มีทัศนวิสัยกว้างไกล เป็นจุดชมทิวทัศน์ของเกาะบริเวณชายหาด อ่าวพันเตมะละกา จะเห็นเกาะบุโหลน เกาะกลาง เกาะไข่ เกาะอาดัง เกาะราวี หมู่เกาะเภตราและเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่สวยงามอีกมุมหนึ่งมีศาลาสำหรับ พักผ่อน เกาะตะรุเตา มีสภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขามีความลาดชันสูง ชายฝั่งทางด้านตะวันออก ส่วนมากจะเป็นหน้าผาสูงชันสลับกับอ่าวและหาดทรายโคลน ทางด้านตะวันตกจะมีหน้าผาเฉพาะทางด้านเหนือบริเวณแหลมตันหยงมะระ (ด้านหัวเกาะ) มีที่ราบอยู่เป็นหย่อมๆ ทางเทือกเขาหลังอ่าว อ่าวที่สำคัญได้แก่ อ่าวพันเตมะละกา อ่าวสน อ่าวมะขาม อ่าวตะโละอุดัง และอ่าวตะโละวาว เป็นต้น อ่าวต่างๆ เหล่านี้มีคลองและลำธารไหลผ่านออกสู่ทะเล มีที่ราบเล็กน้อย เกาะอาดัง-ราวี อยู่ห่างจากเกาะตะรุเตาไปทางทิศตะวันตกประมาณ 40 กิโลเมตร สภาพพื้นที่เป็นเทือกเขาสูงครอบคลุมเนื้อที่เกือบทั้งหมดของเกาะ มีที่ราบเฉพาะบริเวณเหนือชายหาดต่างๆ ผาโต๊ะบู เป็นหน้าผาสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 60 เมตร เส้นทางเดินขึ้นไปตามแนวป่าดิบแล้ง ใช้เวลาเดินขึ้นจุดชมวิวประมาณ 20 นาที อยู่ด้านหลังที่ทำการอุทยานฯ เป็นจุดชมทิวทัศน์ของเกาะบริเวณชายหาด

เกาะหินงาม เป็นเกาะเล็กๆที่เป็นหาดหิน เต็มไปด้วยก้อนหินสีดำกลมเกลี้ยง เนื่องจากถูกขัดสีด้วยแรงคลื่น งามสวยสด เมื่อถูกน้ำเป็นประกายวาววับหินทุกก้อนที่หาดหินงามมีคำสาปเจ้าพ่อตะรุเตาห้ามเคลื่อนย้ยออกจากเขตอุทยานแห่งชาติ

หาดราไวย์มีความยาวประมาณ 3,500 เมตร จัดเป็นหาดที่ยาวที่สุดของจังหวัดสตูล ด้านตะวันตกจะมองเห็นเกาะสุกรของอำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง ตลอดแนวชายหาดมีต้นสนขึ้นเรียงรายเป็นทิว ตลอดเหมาะสำหรับการตั้งค่ายพักแรม สมัยก่อนชาวบ้านราไวนิยมปลูกแตงโมกันตามชายหาด ทุกวันนี้องค์การบริหารส่วนจังหวัดสตูลได้พัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวของตำบลขอนคลานได้จัดภูมิทัศน์ของชายหาดเสียใหม่ เช่น สร้างสวนสาธารณะ ที่พักผ่อนสำหรับนักท่องเที่ยว เหมาะสำหรับผู้รักธรรมชาติที่มีความประสงค์จะไปเยี่ยมชมหาดที่ยาวที่สุดของจังหวัดสตูล เป็นเรื่องท้าทายไม่น้อยเลย

เป็นน้ำตกขนาดเล็กมีน้ำไหลตลอดทั้งปี มีลานจอดรถมีสภาพป่าสมบูรณ์ ใกล้ ๆ น้ำตกมีชาวบ้านอาศัยอยู่ มีแอ่งน้ำที่สามารถเล่นน้ำได้ เป็นแหล่งต้นน้ำของหมู่บ้าน น้ำตกดาวกระจายตั้งอยู่ในเขตวนอุทยานน้ำตกดาวกระจายอยู่ในหมู่ที่ 1 ตำบลควนกาหลง อำเภอควนกาหลง ใกล้โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านส้านแดง ทางแยกห่างจากทางแยกนิคมซอย 10 ประมาณ 25 กิโลเมตร ต้นน้ำของน้ำตกดาวกระจายไหลมาจากยอดเขา ของทิวเขานครศรีธรรมราชหรือที่นิยมเรียกกันว่าเทือกเขาบรรทัดซึ่งกันเขตแดนระหว่างจังหวัดพัทลุงกับสตูล เขตจังหวัดพัทลุงคืออำเภอป่าบอน น้ำตกดาวกระจายมีสัณฐานแตกต่างจากน้ำตกทั่วไป คือ ผาน้ำตกค่อนข้างสูงทำให้กระแสน้ำพุ่งลงมาแรงมาก เมื่อกระทบกับหินเบื้องล่าง กระแสน้ำแตกกระจายเป็นรัศมีเหมือนดวงดาว มีความสวยงามน้ำตกดาวกระจายจัดเป็นน้ำตกที่สูงที่สุดของจังหวัดสตูล

น้ำตกธาราสวรรค์ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 5 ตำบลควนกาหลง อำเภอควนกาหลง อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอประมาณ 7 กิโลเมตร ต้นน้ำเกิดจากเขาไคร ซึ่งเชื่อมต่อกับเขาค้อม เขาแดงที่เชื่อมต่อกับทิวเขาอื่น ๆ ระหว่างตำบลควนกาหลงกับตำบลทุ่งนุ้ย ธาราสวรรค์ แปลว่า “สายน้ำที่ไหลมาจากสวรรค์” เป็นน้ำตกที่มีหน้าผาสูง ถือเป็นน้ำตกที่สูงแห่งหนึ่งในจังหวัดสตูล ธารน้ำตกเกิดจากต้นน้ำของเขาไคร ลักษณะเป็นน้ำซับน้ำซึม เนื่องจากสภาพป่าบนภูเขายังมีความสมบูรณ์น้ำจึงตกจากที่สูงลงมา นับได้ 5 ชั้น หน้ากว้างน้ำตกประมาณ 10 – 15 เมตร ระหว่างชั้นที่ 1 กับชั้นที่ 2 ผาน้ำตกสูงประมาณ 30 เมตร ระหว่างชั้นที่ 2 กับชั้นที่ 3 ผาน้ำตกสูงราว 50 เมตร ช่วงนี้เป็นแอ่งน้ำกว้าง 10 เมตรและยาว 20 เมตรโดยประมาณ ผาน้ำตกจากชั้นที่ 3 ถึงชั้นที่ 4 และชั้นที่ 5 ไม่สูงเท่าใดนัก จากชั้นที่ 5 สายน้ำจะกลายเป็นลำธารเล็ก ๆ ไหลลงสู่คลองลำโลน น้ำตกธาราสวรรค์จะมีน้ำตกไหลตลอดปี แม้จะเป็นฤดูแล้งก็ตาม แหล่งน้ำจากภูเขาใช้หล่อเลี้ยงราษฎรในหลายหมู่บ้านของตำบลควนกาหลง ผ่านระบบของ “ประปาภูเขา” ส่งท่อระบายน้ำไปตามครัวเรือนราษฎรในหมู่บ้าน ชาวบ้านละแวกนี้เป็นผู้โชคดีที่ได้ดื่มน้ำจากสรวงสวรรค์ คือ จากธารน้ำตกที่สูงแห่งหนึ่งของจังหวัดนี้

ตั้งอยู่ในเขต อุทยานแห่งชาติตะรุเตา อยู่ด้านทิศใต้ของเกาะตะรุเตา ห่างจากเกาะลังกาวี ประเทศมาเลเซีย ประมาณ 8 กิโลเมตร อดีตเป็นที่กักขังนักโทษการเมือง กบฏบวรเดชและกบฏนายสิบ ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ตต.2 (อ่าวตะโละอุดัง) อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ 23 กิโลเมตร

เป็นหมู่เกาะน้อยใหญ่กลางท้องทะเลอันดามัน ที่เรียงรายกระจัดกระจายตั้งแต่เขตอำเภอละงู อำเภอทุ่งหว้า จังหวัดสตูล เรื่อยไปจนจรดอำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง ครอบคลุมพื้นที่ชายฝั่งทะเลและเกาะน้อยใหญ่ โดยมีเกาะที่สำคัญเรียงจากเหนือไปใต้คือ เกาะเหลาเหลียงเหนือ เกาะเหลาเหลียงใต้ เกาะเบ็ง เกาะเภตรา เกาะตากใบ เกาะกล้วย เกาะตุงกู เกาะละมะ เกาะบุโหลนขี้นก เกาะบุโหลนใหญ่ เกาะบุโหลนไม้ไผ่ เกาะเขาใหญ่ และเกาะลิดี

เป็นน้ำตกขนาดเล็กมี 2 ชั้น มีป่าที่สมบูรณ์ เป็นแหล่งต้นน้ำของหมู่บ้าน อยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าธาราสวรรค์ บรรยากาศร่มรื่น เหมาะแก่การพักผ่อนหย่อนใจ

อุทยานแห่งชาติเกาะเภตรา มีพื้นที่ 494.38 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมที่ดินป่าเกาะเภตรา เกาะเขาใหญ่ และหมู่เกาะใกล้เคียงในพื้นที่ตำบลเกาะสุกร อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง ตำบลขอนคลาน อำเภอทุ่งหว้า ตำบลแหลมสน และตำบลปากน้ำ อำเภอละงู จังหวัดสตูล ได้รับการประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติ เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2527 นับเป็นอุทยานแห่งชาติลำตับที่ 49 ของประเทศไทย ประกอบด้วยเกาะสำคัญ คือ เกาะเภตรา เกาะเขาใหญ่ และเกาะบริวารต่างๆ รวม 22 เกาะ เรียงจากเหนือไปใต้ ได้แก่ เกาะเหลาเหลียงเหนือ เกาะเหลาเหลียงใต้ เกาะเบ็ง เกาะตุกุนแพ เกาะจังกาบ เกาะเภตรา เกาะโต๊ะโหรยน้อย เกาะโต๊ะโหรยใหญ่ เกาะหลัก เกาะตากใบ เกาะแดง เกาะกล้วย เกาะตุงกู เกาะละมะ เกาะบุโหลนเล เกาะบุโหลนไม้ไผ่ เกาะบุโหลนดอน เกาะลินตี เกาะลินัน เกาะเขาใหญ่ เกาะลิดีใหญ่ และเกาะลิดีเล็ก สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นเกาะเขาหินปูนที่มีความลาดชันสูง มีพื้นที่ราบเพียงเล็กน้อย และมีพื้นที่เป็นพื้นน้ำมากถึง 94.7 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ทั้งหมด ส่วนสภาพป่าไม้นั้นก็มีความหลากหลาย สามารถพบป่าดงดิบ ป่าชายหาด และป่าชายเลน ได้ทั่วพื้นที่ของอุทยานฯ หมู่เกาะเภตรา ในโลกใต้ท้องทะเลอุทยานฯ แห่งนี้ก็มีสัตว์น้ำ ปะการัง กัลปังหา และดอกไม้ทะเลสวยงามมากให้คุณได้ดำน้ำเล่นทั่วเกาะบริวารต่างๆ ของอุทยานฯ ด้วย

น้ำตกยาโรย เป็นน้ำตกที่มีขนาดกลาง 9 ชั้น ไหลมาตามภูเขา น้ำตกยาโรยอยู่ห่างจากอุทยานราว 7 กิโลเมตร ตามทางสายควนสตอ-วังประจัน แล้วเลี้ยวขวาสู่ทางลูกรังไปอีกราว 700 เมตร

ศูนย์ศึกษาธรรมชาติป่าชายเลน ตั้งอยู่ใกล้กับท่าเรือตำมะลัง เพื่อข้ามไปยังเกาะลังกาวี ภายใต้การดูแลรักษาและบริหารจัดการ โดยสถานีพัฒนาศูนย์ศึกษาธรรมชาติป่าชายเลน บนเนื้อที่ 100 ไร่ ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ป่าชายเลนซึ่งเป็นแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำขนาดเล็กก่อนที่จะออกไปใช้ชีวิตในท้องทะเล ประกอบกับเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของปลาตีนจำนวนมาก จะสามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจนในช่วงที่น้ำลด สำหรับพื้นที่อนุรักษ์ป่าชายเลนจังหวัดสตูล ภายในพื้นที่ได้แบ่งออกเป็นอาคารที่ใช้จัดนิทรรศการให้ความรู้ รูปปั้นปลานีโม ทางเดินศึกษาธรรมชาติป่าชายเลน และมีจุดแวะพักที่มีป้ายอธิบายเล่าเรื่องระบบนิเวศที่พบได้ในบริเวณพื้นที่นั้น จนสามารถเดินไปทะลุบริเวณริมฝั่งทะเลซึ่งมีลานกว้าง มีหอคอยที่สามารถชมวิวได้ 360 องศา อีกทั้งมีศาลกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์หันหน้าออกทะเล นักท่องเที่ยวสามารถเข้าไปสักการะขอพรได้ เพราะเป็นที่เคารพนับถืออย่างมากของคนเดินเรือ นอกจากนั้น ยังพบสัตว์ที่อาศัยในพื้นที่ป่าชายเลน ที่สำคัญจะได้พบกับฝูงค่างแว่นถิ่นใต้ รวมถึงลิงแสม แสดงให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ที่ยังคงอนุรักษ์ไว้จนถึงปัจจุบัน

เป็นอุทยานแห่งชาติทางทะเลแห่งแรกของประเทศไทย มีชื่อเสียงทางด้านประวัติศาสตร์จากในอดีตที่เคยเป็นที่คุมขันักโทษ การเมือง และนักโทษคดีอุกฉกรรจ์ และความสวยงาม ตั้งอยู่ในทะเลอันดามันบริเวณช่องแคบมะละกา มหาสมุทรอินเดีย พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาที่มีสภาพเป็นป่าดิบชื้นซึ่งยังมีพรรณไม้และสัตว์ป่าที่น่าสนใจจำนวนมาก รวมทั้งเต่าทะเลที่ใกล้สูญพันธุ์4 ชนิด นอกจากความอุดมสมบูรณ์ของสัตว์ป่าและพันธุ์พืชแล้ว ยังมีชายหาดที่สวยงามอีกหลายแห่ง เช่น หาดทรายอ่าวพันเตมะละกา หาดทรายอ่าวเมาะและ หาดทรายอ่าวสน ซึ่งเป็นบริเวณที่ให้นักท่องเที่ยวสามารถตั้งเต็นท์พักแรม และดำน้ำดูปะการังได้ และในปี พ.ศ.2525 อุทยานแห่งชาติตะรุเตาได้รับการยกย่องจากองค์การ UNESCO ให้เป็น มรดกแห่งอาเชียน (ASEAN Heritage Parks and Reserves)

วัดถ้ำคีรีวงศ์ เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมในเขตพื้นที่ของตำบลทุ่งหว้า ซึ่งเป็นที่เป็นที่รู้จักกันดีในท้องถิ่น โดยภายในวัดจะมี ถ้ำคีรีวง ซึ่งเป็นถ้ำขนาดกลาง ภายในมีหินงอกหินย้อยส่งแสงสะท้อนกับหินระยิบระยับ ซึ่งมีความสวยมาก ถ้ำคีรีวงศ์ ยังไม่เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวมากนัก ถ้ำแห่งนี้จึงมีความเงียบสงบ และหินงอกหินย้อยก็ยังคงมีความอุดมสมบูรณ์อยู่มาก นอกจากหินงอกหินย้อยที่สวยงามแล้ว ภายในถ้ำยังค้างคาว และน้ำตกที่งดงามไม่แพ้กันค่ะ นอกจากการชมถ้ำแล้วที่นี่ยังสามารถเดินป่าศึกษาธรรมชาติ หรือจะส่องสัตว์ ดูนก หรือจะมาแสวงบุญก็ยังได้ค่ะ

ตั้งอยู่ในเขต อุทยานแห่งชาติตะรุเตา อยู่ทางด้านตะวันออกของเกาะตะรุเตา เป็นพื้นที่ประวัติศาสตร์ ในระหว่างปี พ.ศ. 2480 – 2490 ใช้เป็นสถานที่ตั้งนิคมฝึกอาชีพหรือทัณฑสถาน นักโทษเด็ดขาด นักโทษกักกัน ในพื้นที่สามารถพบเห็นแต่มูลดิน ซากปรักหักพังของสิ่งก่อสร้าง และสุสาน 700 ศพ ปัจจุบันทางอุทยานแห่งชาติได้จัดทำเส้นทางศึกษาธรรมชาติและประวัติศาสตร์ไว้บริการนักท่องเที่ยวที่สนใจ นอกจากนี้บริเวณอ่าวนี้ยังเป็นที่ตั้งของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ตต.1 (ตะโละวาว) และสะพานท่าเทียบเรือ และอาคารบริการด้วย

จุดชมวิวผาชะโด อยู่บนเกาะอาดัง ทางขึ้นอยู่ใกล้กับที่พัก ทางเดินขึ้นค่อนข้างชัน มีอยู่ 2 ระดับความสูงจุดแรกระยะทางประมาณ 300 เมตร และจุดที่สอง 500 เมตร ใช้เวลาเดินขึ้น 30-40 นาที ในอดีตบริเวณนี้ใช้เป็นจุดสังเกตการณ์ของกลุ่มโจรสลัดเพื่อเข้าโจมตีเรือสินค้า ปัจจุบันเป็นจุดชมทิวทัศน์สวยงามของท้องทะเล จะเห็นทิวสนและหาดทรายสีขาวของเกาะอาดัง ทั้งยังสามารถมองเห็นทิวทัศน์ความงามของเกาะหลีแป๊ะ และมองไกลไปอีกจะเห็นเกาะตะรุเตา และเกาะลังกาวีในน่านน้ำมาเลเซีย เหมาะแก่การชมพระอาทิตย์ขึ้นและพระอาทิตย์ตก

น้ำตกธารปลิว เป็นอีกน้ำตกที่มีชื่อเสียงของภาคใต้ โดยตัวน้ำตกนั้นตั้งอยู่ในเขตรอยต่อของสองจังหวัด ระหว่างเขตจังหวัดตรังและสตูล อีกทั้งรอบๆน้ำตกยังโอบล้อมไปด้วยผืนป่าอันอุดมสมบูรณ์ นั่นจึงไม่น่าแปลกใจที่นักท่องเที่ยวจะนิยมมาเที่ยวน้ำตกแห่งนี้มากขึ้นทุกๆปี น้ำตกธารปลิว เป็นน้ำตกที่มีต้นน้ำเกิดจากเขาลุงเตรอะ ตั้งอยู่ใน ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 7 ตำบลทุ่งหว้า อำเภอทุ่งหว้า ห่างจากที่ว่าการอำเภอ 10 กิโลเมตร ถ้าเริ่มจากตัวอำเภอทุ่งหว้าเดินทางไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 416 สายทุ่งหว้า-ปะเหลียนประมาณ 5 กิโลเมตร

เกาะลิดี ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะเภตรา ประมาณ 5 กิโลเมตร บนเกาะมีหน้าผาและถ้ำเป็นที่อาศัยของนกนางแอ่น มีหาดทรายขาวและมีเวิ้งอ่าวยื่นเข้าไปในเกาะ เกาะลิดีประกอบด้วยเกาะสำคัญ 2 เกาะ คือ เกาะลิดีใหญ่กับเกาะลิดีน้อย ขนาดไล่เลี่ยกัน เรียกว่าเป็นเกาะแฝดก็ได้ ลิดีเป็นภาษามลายูแปลว่า “ ไม้เรียว” เป็นเกาะที่มีนกนางแอ่นชุกชุม

เขาทะนานเป็นภูเขาหินปูนสูง ภายในมีถ้ำที่สวยงาม บรรยากาศภายในถ้ำมีหินงอก หินย้อย ถือเป็นงานศิลปะที่ผ่านกาลเวลามานานแสนนาน โดยได้ปลูกสันปันแต่ง ขึ้นจากฝีมือแห่งธรรมชาติ ด้านทิศตะวันตกอยู่ติดชายป่าโกงกางด้านทิศเหนือเป็นสระน้ำเชื่อมต่อกับคลองมะหงัง อีกด้านหนึ่งเป็นทุ่งนาราบมีการสร้างรั้วไว้รอบภูเขามีบรรยากาศร่มรื่น บริเวณหน้าถ้ำเป็นลานกว้างเป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธรูป เนื่องจากว่าชุมชนแห่งนี้มีคนไทยนักถือศาสนาพุทธอยู่ส่วนหนึ่งจึงถือว่าถ้ำแห่งนี้เป็นถ้ำศักดิ์สิทธิ์

หมุ่เกาะบูโหลนประกอบไปด้วยเกาะต่างๆไม่น้อยกว่า 8 เกาะ เช่น บูโหลนเล บูโหลนดอน บูโหลนไม้ไผ่ หมู่เกาะบูโหลนเป็นส่วนหนึ่งของอุทยานฯหมู่เกาะเภตรา ศูนย์กลางของเกาะสำหรับท่องเที่ยวคือเกาะบูโหลนเล มีรีสอร์ทเอกชนมากมาย มีลานกางเต็นท์เป็นทิวสนติดหาดบรรยากาศดี มีเส้นทางเดินเที่ยวได้ทั่วเกาะ และบริเวณชายหาดด้านทิศตะวันตกเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่สวยงามมาก และมีจุดดำน้ำตื้นและดำน้ำลึกกระจายอยู่หลายจุด เช่น เกาะอายำ และ เกาะหินขาว ยามค่ำคืนบริเวณชายหาดมีปูเสฉวน ปูลม

ถ้ำภูผาเพชร เป็นถ้ำที่ใหญ่ติดอันดับ 4 ของโลก ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 9 บ้านควนดินดำ ตำบลปาล์มพัฒนา อำเภอมะนัง อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอ 27 กิโลเมตร ไปตามถนนที่ลาดยางตลอดสายจนถึงบริเวณถ้ำตั้งอยู่บนเทือกเขาหินปูน ในเขตของทิวเขานครศรีธรรมราช ซึ่งนิยมเรียกว่า เขาบรรทัด ปากถ้ำหันไปทางทิศตะวันออก ทางขึ้นไม่ค่อยลาดชันนัก ความสูงจากพื้นราบถึงปากถ้ำประมาณ 50 เมตร ใช้เวลาในการเดินทางจากพื้นราบถึงจุดเข้าถ้ำราว 30 นาที ชื่อเดิมของถ้ำภูผาเพชร คือ “ถ้ำลอด ถ้ำยาว หรือถ้ำเพชร” เนื่องจากถ้ำมีความยาว ลักษณะคดเคี้ยว แบ่งเป็นหลายตอน ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อย เมื่อกระทบกับแสงไฟ ผนังถ้ำมีประกายแวววาวเหมือนเพชร จึงเป็นที่มาของชื่อถ้ำเพชรก่อน ภายหลังชื่อเต็มอย่างเป็นทางการว่า ถ้ำภูผาเพชร ตามประวัติมีว่า เมื่อปี พ.ศ. 2517 ครอบครัวของนายช่วงและนางแดง รักทองจันทร์ ได้ย้ายเข้ามาอาศัยบริเวณถ้ำยาวเป็นครอบครัวแรก ล่วงมาปีพ.ศ. 2535 มีพระธุดงค์รูปหนึ่งมาตั้งสำนักบริเวณถ้ำยาว อยู่ได้หนึ่งปีก็จากไป ก่อนจากไปท่านได้บอกชาวบ้านว่าได้เห็นทางเข้าไปในถ้ำยาว มีถ้ำน้อยใหญ่อีกหลายถ้ำ บางถ้ำมีพื้นที่กว้างขวางสวยงาม กระทั่งปี พ.ศ.2540 นายศักดิ์ชัย บุญคง สมาชิก อบต. ตำบลปาล์มพัฒนาได้ทำการสำรวจร่วมกับทางราชการและราษฏรถ้ำภูผาเพชรจึงได้เปิดโฉมหน้าให้คนทั่วไปได้รู้จักกันทุกวันนี้ ปี พ.ศ. 2541 นักโบราณคดีของสำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติที่ 10 จังหวัดสงขลา ได้สำรวจบริเวณถ้ำภูผาเพชร โดยความร่วมมือของสภาตำบลปาล์มพัฒนา พบร่องรอยหลักฐานทางโบราณคดี ประกอบด้วยกระดูกมนุษย์ยุคโบราณ พบเศษภาชนะดินเผาลายเชือกทาบร่องรอยส่วนก้นภาชนะดินเผา ถูกหินปูนและเปลือกหอยยึดเกาะอยู่ นักโบราณคดีสันนิษฐานว่า บริเวณถ้ำภูผาเพชรเคยเป็นที่อยู่ของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ประมาณ 3,000 ปีมาแล้ว ถ้ำภูผาเพชรมีเนื้อที่ประมาณ 50 ไร่ หรือ 20,000 ตารางวา แบ่งเป็นห้องเล็กห้องน้อยประมาณ 20 ห้อง ชื่อเรียกต่างกันออกไป เช่น ห้องปะการัง มีหินงอกหินย้อยคล้ายปะการังในทะเล ห้องเห็ด เต็มไปด้วยรูปดอกเห็ดขนาดต่าง ๆ ห้องม่านเพชร ลักษณะคล้ายผ้าม่านแขวนเป็นหลืบซ้อนกัน ห้องพญานาคเห็นหินงอกต่อตัวกันคล้ายงูใหญ่หรือพญานาค ส่วนห้องสวนมรกตจะมีสีเขียว ส่องแสงระยิบระยับคล้ายสีของมรกต ล้วนเป็นการรังสรรค์ของธรรมชาติโดยแท้ ถ้ำภูผาเพชร ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 9 บ้านควนดินดำ ตำบลปาล์มพัฒนา อำเภอมะนัง อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอ 27 กิโลเมตร ไปตามถนนที่ลาดยางตลอดสายจนถึงบริเวณถ้ำตั้งอยู่บนเทือกเขาหินปูน ในเขตของทิวเขานครศรีธรรมราช ซึ่งนิยมเรียกว่า เขาบรรทัด ปากถ้ำหันไปทางทิศตะวันออก ทางขึ้นไม่ค่อยลาดชันนัก ความสูงจากพื้นราบถึงปากถ้ำประมาณ 50 เมตร ใช้เวลาในการเดินทางจากพื้นราบถึงจุดเข้าถ้ำราว 30 นาที ชื่อเดิมของถ้ำภูผาเพชร คือ “ถ้ำลอด ถ้ำยาว หรือถ้ำเพชร” เนื่องจากถ้ำมีความยาว ลักษณะคดเคี้ยว แบ่งเป็นหลายตอน ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อย เมื่อกระทบกับแสงไฟ ผนังถ้ำมีประกายแวววาวเหมือนเพชร จึงเป็นที่มาของชื่อถ้ำเพชรก่อน ภายหลังชื่อเต็มอย่างเป็นทางการว่า ถ้ำภูผาเพชร ตามประวัติมีว่า เมื่อปี พ.ศ. 2517 ครอบครัวของนายช่วงและนางแดง รักทองจันทร์ ได้ย้ายเข้ามาอาศัยบริเวณถ้ำยาวเป็นครอบครัวแรก ล่วงมาปีพ.ศ. 2535 มีพระธุดงค์รูปหนึ่งมาตั้งสำนักบริเวณถ้ำยาว อยู่ได้หนึ่งปีก็จากไป ก่อนจากไปท่านได้บอกชาวบ้านว่าได้เห็นทางเข้าไปในถ้ำยาว มีถ้ำน้อยใหญ่อีกหลายถ้ำ บางถ้ำมีพื้นที่กว้างขวางสวยงาม กระทั่งปี พ.ศ.2540 นายศักดิ์ชัย บุญคง สมาชิก อบต. ตำบลปาล์มพัฒนาได้ทำการสำรวจร่วมกับทางราชการและราษฏรถ้ำภูผาเพชรจึงได้เปิดโฉมหน้าให้คนทั่วไปได้รู้จักกันทุกวันนี้ ปี พ.ศ. 2541 นักโบราณคดีของสำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติที่ 10 จังหวัดสงขลา ได้สำรวจบริเวณถ้ำภูผาเพชร โดยความร่วมมือของสภาตำบลปาล์มพัฒนา พบร่องรอยหลักฐานทางโบราณคดี ประกอบด้วยกระดูกมนุษย์ยุคโบราณ พบเศษภาชนะดินเผาลายเชือกทาบร่องรอยส่วนก้นภาชนะดินเผา ถูกหินปูนและเปลือกหอยยึดเกาะอยู่ นักโบราณคดีสันนิษฐานว่า บริเวณถ้ำภูผาเพชรเคยเป็นที่อยู่ของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ประมาณ 3,000 ปีมาแล้ว ถ้ำภูผาเพชรมีเนื้อที่ประมาณ 50 ไร่ หรือ 20,000 ตารางวา แบ่งเป็นห้องเล็กห้องน้อยประมาณ 20 ห้อง ชื่อเรียกต่างกันออกไป เช่น ห้องปะการัง มีหินงอกหินย้อยคล้ายปะการังในทะเล ห้องเห็ด เต็มไปด้วยรูปดอกเห็ดขนาดต่าง ๆ ห้องม่านเพชร ลักษณะคล้ายผ้าม่านแขวนเป็นหลืบซ้อนกัน ห้องพญานาคเห็นหินงอกต่อตัวกันคล้ายงูใหญ่หรือพญานาค ส่วนห้องสวนมรกตจะมีสีเขียว ส่องแสงระยิบระยับคล้ายสีของมรกต ล้วนเป็นการรังสรรค์ของธรรมชาติโดยแท้ ถ้ำภูผาเพชรจึงเป็นสถานที่ท่องเที่ยวบนบกแห่งใหม่ของจังหวัดสตูล การไปมาก็สะดวก มีถนนลาดยางถึงบริเวณปากถ้ำ สภาตำบลปาล์มพัฒนาดำเนินการเร่งรัดปรับปรุงสถานที่แห่งนี้ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เชิดหน้าชูตาของจังหวัดสตูลขณะนี้

ตั้งอยู่ในเขต อุทยานแห่งชาติตะรุเตา เป็นอ่าวที่มีพืนที่ราบมากที่สุดบนเกาะตะรุเตา สภาพโดยทั่วไปเป็นป่าชายหาด มีทิวสนทะเลเรียบไปตามชายทะเล หาดทรายขาว สะอาด เหมาะแก่การเดินชายหาด เล่นน้ำทะเล และพักผ่อน ค้างแรมกางเต็นท์ อากาศเย็นสบาย แต่ถ้าเป็บช่วงอับลม อากศจะร้อน ทางอุทยานแห่งชาติได้พัฒนาพื้นที่บริเวณนี้ เป็นที่ตั้งของที่ทำการอุทยานแห่งชาติ เป็นโซนบริการนักท่องเที่ยว มีบ้านพักทั้งบ้านเดี่ยวและบ้านเรือนแถว ค่ายพักแรม สถานที่กางเต็นท์ ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ร้านอาหาร และสิ่งอำนวยความสะดวกอื่นๆ เช่น ห้องน้ำ-ห้องสุขา ศาลาพักผ่อน ทางเดินเท้า ถนนเชื่อมต่อไปอ่าวตะโละวาว เป็นต้น อ่าวพันเตมะละกา จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการท่องเที่ยวตามแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ ที่อยู่บนเกาะตะรุเตา เช่น เดินป่าศึกษาธรรมชาติ ขึ้นจุดชมทิวทัศน์ผาโต๊ะบู นั่งเรือหรือพายเรือแคนู/คยัค ชมป่าชายเลนที่สมบูรณ์และแวะเที่ยวถ้ำจระเข้ เล่นน้ำทะเลที่ชายหาด วิ่งออกกำลังกายหรือปั่นจักรยานเสือภูเขาไปตามถนนสายอ่าวพันเตมะละกา-อ่าวตะโละวาว ศึกษาธรรมชาติและแหล่งประวัติศาสตร์ที่อ่าวตะโล๊ะวาว และอ่าวตะโล๊ะอุดัง เป็นต้น นอกจากนี้ หากนักท่องเที่ยวจะเดินทางต่อไปหมู่เกาะอาดัง-ราวี ก็สามารถขึ้นเรือที่ท่าเรือ ณ อ่าวพันเตมะละกา ได้เช่นกัน กิจกรรม – แค็มป์ปิ้ง – ชมทิวทัศน์ – เที่ยวถ้ำ/ธรณีวิทยา – พายเรือแคนู/คยัค – กิจกรรมชายหาด – ขี่จักรยานศึกษาธรรมชาติ

หาดปากบารา เป็นหาดทรายขาว วางตัวเป็นแนวยาวขนานกับถนน เกือบ 2 กิโลเมตร หาดทรายชายทะเลที่ยาวเหยียดขนานกับถนนไปสู่ท่าเรือปากบาราซึ่งเป็นท่าเรือที่จะเดินทางไปสู่หมู่เกาะตะรุเตาเกาะอาดัง-ราวีและเกาะอื่นๆในท้องทะเลสตูล หาดปากบาราเป็นหาดที่ยาวเม็ดทรายหยาบและไม่ขาวนัก สามารถลงเล่นน้ำได้เป็นบางช่วงทิวทัศน์ในท้องทะเลสวยงาม เหนือหาดจัดเป็นสถานที่พักผ่อนโดยเฉพาะในยามเย็นภาพอาทิตย์ตกจากมุมนี้สวยงามมากทีเดียว

อยู่ทางปากอ่าวสตูล ไปตามทางหลวงหมายเลข 4051 ( เส้นทางไปท่าเรือเจ๊ะบิลัง) ประมาณ 8 กิโลเมตร จะมีทางแยกไปยังบ้านตันหยงโปอีกประมาณ 10 กิโลเมตร ลักษณะเป็นแหลมที่ยื่นล้ำไปในทะเลอันดามัน เป็นพื้นที่หมู่บ้านชาวประมง ชายหาดสวยงามที่เต็มไปด้วยต้นมะพร้าวและบ้านเรือนชาวบ้านจะพบเห็นสภาพชีวิตความเป็นอยู่โดยทั่วไปของชาวประมงและการตากของทะเลริมหาดง จ.สตูล

น้ำตกวังสายทอง เป็นสายน้ำที่ไหลออกมาจากถ้ำใต้ภูเขาลงสู่แอ่งน้ำที่รองรับด้านล่าง ลักษณะเป็นชั้นๆ ลดหลั่นกันลงมา จุดเด่นของน้ำตก คือ มีพื้นเป็นหินปูนทราย บริเวณก้อนหินจะไม่เกิดตะไคร่น้ำ สามารถเดินข้ามไปมาโดยรอบได้สะดวกไม่ลื่นล้มอันตราย

ในอดีต เกาะอาดัง เป็นที่ซ่องสุมของโจรสลัดปล้นสะดมเรือ แต่ปัจจุบันเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าไปเยือน เพราะมีหาดทรายขาวละเอียด สวยงาม และมีแนวปะการังอยู่รอบๆ เกาะ เหมาะสำหรับดำน้ำตื้น เกาะแห่งนี้เป็นที่ตั้งของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ตต. 5 (แหลมสน) อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ประมาณ 40 กิโลเมตร เกาะอาดังเป็นเกาะขนาดใหญ่มีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายแห่ง เช่น น้ำตกโจรสลัด ผาชะโด เส้นทางศึกษาธรรมชาติใต้น้ำ (Underwater trail) หมู่บ้านชาวเล ฯลฯ

เส้นทางคมนาคมสะดวกลาดยางจากถนนสายหลักไปสถานที่ตั้งของบ่อน้ำร้อน บ่อน้ำร้อนเป็นสถานที่ท่องเที่ยวแห่งใหม่ที่องค์การบริหารส่วนจังหวัดสตูล กำลังพัฒนาปรับปรุงพื้นที่ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว และเป็นบ่ออาบน้ำแร่ธรรมชาติ บริเวณบ่อน้ำร้อนตั้งอยู่ริมเชิงเขา ซึ่งอยู่ในเทือกเดียวกับเขากาหมิง แวดล้อมด้วยสวนผลไม้ และสวนยางพาราที่ราษฏรเข้าไปบุกเบิกเป็นที่ทำมาหากิน

น้ำตกโตนปลิวตั้งอยู่ในหมู่ที่ 1 ตำบลวังประจัน อำเภอควนโดน ตั้งอยู่ตรงรอยต่อระหว่างป่าสงวนแห่งชาติหัวกาหมิง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโตนงาช้าง จึงอยู่นอกเขตอุทยานแห่งชาติทะเลบัน ต้นน้ำเกิดจากภูเขาหัวกาหมิง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของทิวเขานครศรีธรรมราช การเดินทางไปเที่ยวชมน้ำตก เริ่มต้นจากสามแยกควนสตอ ไปตามทางหลวงจังหวัดหมายเลข 4148 สายควนสตอวังประจัน ถึงทางแยกเข้าน้ำตก 2 กิโลเมตร เลี้ยวซ้ายไปอีก 3 กิโลเมตร ก็จะถึงบริเวณน้ำตกโตนปลิวน้ำตกโตนปลิวประกอบด้วยชั้นน้ำตก 5 ชั้น ชั้นหลักชื่อ “โตนลำพร้าว” มีหน้าผาน้ำตกสูงราว 40 เมตร กลายเป็นแอ่งน้ำขัง ชื่อ “วังบ่อ” กับ “วังเตย” เป็นต้น เหมาะสำหรับการอาบน้ำเล่น ส่วนชั้นอื่น ๆ ผาน้ำตกไม่ค่อยสูงนัก จากนั้นสายน้ำตกจะกลายเป็นคลองเล็ก ๆ ชื่อ คลองมาเหลา ไหลมารวมกับคลองหัก ไหลลงสู่คลองกาหมิง และกลายเป็นคลองดุสนในที่สุดสภาพธรรมชาติแถบต้นน้ำเขากาหมิงยังอุดมสมบูรณ์ จึงมีน้ำตกไหลตลอดปี ประโยชน์ที่ราษฎรตำบลวังประจันและควนสตอได้รับคือ ประปาภูเขาที่ส่งน้ำมาจากแหล่งน้ำตก ชาวบ้านวังประจันมีความเชื่อกันมานมนานว่า ในช่วงหน้าแล้งตกกลางคืนถ้าได้ยินเสียงน้ำตกดังผิดปกติ เป็นสัญญาณบอกให้ทราบว่าความแห้งแล้งจะสิ้นสุดแล้ว

เป็นโครงการที่ชุมชนตำบลควนโพธิ์ทำขึ้นเพื่อที่จะพัฒนาให้เป็นแหล่งเรียนรู้ศึกษาวัฒนธรรมวิถีชีวิต และเป็นสถานท่องเที่ยว เชิงอนุรักษ์ ที่เน้นนำเสนอภูมิปัญญาวิถีชีวิต และธรรมชาติที่ยังคงความบริสุทธิ์ไม่ถูกทำลาย มีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายแห่ง เช่น ถ้ำพญาบังสา ถ้ำรามา ถ้ำมายา ถ้ำน้ำ เป็นต้น

อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะเภตรา เกาะเขาใหญ่ เป็นประติมากรรมของธรรมชาติที่คล้ายกับปราสาทหิน มีสะพานธรรมชาติยื่นโค้งเข้าไปในทะเล เมื่อน้ำลดสามารถพายเรือลอดเข้าไปได้ บนเกาะมีอ่าว ชื่อ อ่าวก้ามปู ภายในอ่าวมีน้ำตกไหลมาเป็นลำธารเล็กๆ เป็นอ่าวที่สงบปราศจากคลื่นลมตลอดปีเวลาน้ำลดระดับต่ำสุด แนวปะการังและสิ่งมีชีวิตใต้ท้องทะเลจะปรากฏให้เห็นตลอดแนวชายฝั่ง นอกจากนี้บริเวณอ่าวก้ามปู จะมีเต่าทะเลขึ้นมาวางไข่อีกด้วย อยู่ห่างจากท่าเรือปากบาราประมาณ 3 กิโลเมตร บนเกาะมีอ่าวชื่อนะปุลา

ผาปาปิญอง เป็นหน้าผาที่เกิดจากสายลมกัดเซาะ ทำให้มีลักษณะเว้าแหว่งสวยงามแปลกตา ผาปาปิญองชื่อนี้เพิ่งตั้งขึ้นใหม่ตามสภาพซึ่งเหมือนกับฉากหนึ่งในภาพยนตร์ตอนนักโทษแหกคุก หน้าผาเว้า ๆ แหว่ง ๆ อันเกิดจากสายลมสาดซัด ทำให้เกิดธรรมชาติ

ตั้งอยู่ในเขต อุทยานแห่งชาติตะรุเตา อยู่บนเกาะตะรุเตา อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ประมาณ 8 กิโลเมตร หาดทรายยาวประมาณ 4 กิโลเมตร เป็นที่วางไข่ของเต่าทะเล มีหาดหิน น้ำตกและธารน้ำใส เป็นที่ตั้งของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติตะรุเตา ที่ ตต. 4 (อ่าวสน) มีสถานที่กางเต็นท์ บริการอาหาร และห้องน้ำ-ห้องสุขา ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของเกาะตะรุเตา ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ ประมาณ 8 กิโลเมตร อ่าวสนเป็นหาดทรายที่ทอดยาวมาก และยังเด่นด้วยหาดหินที่มีอยู่ประมาณ 200 เมตร โดยมีคลองน้ำกร่อยแบ่งแยกหาดทั้งสองออกจากกัน บริเวณชายหาดร่มรื่นและสงบเป็นส่วนตัว หาดนี้ยังเป็นที่วางไข่ของเต่าทะเล และเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่สวยงามอีกแห่งหนึ่งของเกาะอีกด้วย จากอ่าวสนมีเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติที่น่าสนใจสองเส้น คือ เส้นทางไปน้ำตกลูดู และเส้นทางไปน้ำตกโละโป๊ะ ซึ่งเป็นน้ำตกเล็ก ๆ ท่ามกลางป่าสมบูรณ์ สามารถค้างแรมบริเวณอ่าวสนได้ เพราะมีลานกางเต็นท์

เป็นเกาะสุดท้ายของทิศตะวันตกในของกลุ่มหมู่เกาะอาดัง-ราวี ที่มีทิวทัศน์รอบ ๆ สวยงามมาก น้ำทะเลใส หากทรายขาวเนียนละเอียด มีหินขนาดใหญ่สองก้อนซ้อนกัน เหมือนจะหลุดจากกัน แต่ก็อยู่มาได้หลายร้อยปี ความสวยงามของเกาะนี้มักจะไปปรากฏอยู่ในสิ่งตีพิมพ์แนะนำสถานที่ท่องเที่ยวของจังหวัดสตูลเสมอ นักท่องเที่ยวนิยมเดินทางมาเที่ยวชมทิวทัศน์และความมหัศจรรย์ของหินซ้อน และลงดำน้ำชมโลกใต้ทะเลตื้นๆรอบเกาะหินซ้อน นอกจากนี้ บริเวณเกาะนี้ยังมีปลาชุกชุมเป็นที่นิยมของบรรดานักตกปลาทั้งหลายด้วย

ถ้ำลอดปูยูเป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติทะเลบัน ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 3 ตำบลปูยู อำเภอเมืองสตูล อยู่ห่างจากตัวจังหวัดราว 15 กิโลเมตร การเดินทางไปเที่ยวที่ถ้ำแห่งนี้สะดวกที่สุดคือลงเรือที่ท่าเรือตำมะลัง รือจะแล่นสู่ปากอ่าว ลัดเลาะไปตามลำคลอง สองข้างอุดมด้วยป่าโกงกาง มองเห็นสันเขายาวเหยียด พาดจากทิศตะวันตกไปยังทิศตะวันออก คือทิวเขาสันกาลาคีรี ซึ่งกั้นเขตประเทศไทยกับมาเลเซียไว้ ถ้ำลอดปูยูแตกต่างจากถ้ำทั่วไป มีคลองลอดในถ้ำคือมีภูเขาคร่อมคลองเอาไว้ ชื่อภูเขากับชื่อคลองเป็นชื่อเดียวกัน คือ “เขากายัง” กับ “คลองกายัง” ก่อนลอดถ้ำคลองจะกว้าง แต่พอลอดเข้าถ้ำ คลองค่อยแคบลงหรือสอบเข้ามา หลังคาถ้ำมีความโค้งเล็กน้อย ความยาวของช่วงที่ลอดถ้ำประมาณ 30 เมตร ถ้าช่วงน้ำลงเรือจะลอดผ่านไปมาได้สะดวก แต่ถ้ำน้ำขึ้นสูง เรือจะลอดผ่านได้ค่อนข้างลำบาก จุดเด่นของถ้ำลอดปูยู คือ หน้าผาสูงชันของเขากายัง แท่งหินที่มีรูปร่างประหลาดกับหินงอกหินย้อยที่ปรากฏตามเพดานถ้ำ อีกด้านหนึ่งจะมีป่าโกงกางที่อุดมสมบูรณ์ ถ้ำลอดปูยูมีลักษณะคล้ายคลึงกับถ้ำลอดที่พังงา ต่างกันตรงที่ว่า พังงาอยู่ในทะเล แต่ถ้ำลอดปูยูตั้งอยู่บริเวณป่าชายเลน เป็นภูเขาคร่อมคลอง นอกจากนั้นผู้ที่ไปเที่ยวที่ถ้ำลอดปูยู ยังมีโอกาสไปเที่ยวถ้ำกายัง ซึ่งตั้งอยู่ไม่ไกลนัก เป็นถ้ำขนาดเล็ก มีความสวยงาม อยู่ในระหว่างการปรับปรุงเป็นแหล่งท่องเที่ยวของอุทยานขณะนี้

สันหลังมังกร หรือทะเลแหวกสันหลังมังกร คือคำเรียกขานเกาะแห่งหนึ่งของชาวชุมชนตันหยงโป จังหวัดสตูล เป็นสิ่งมหัศจรรย์กลางทะเลอันดามัน คือในยามน้ำทะเลลดลงจะดูเหมือนกระแสน้ำหลีกทางให้สันทรายโผล่ขึ้นมา ซึ่งเป็นสันทรายที่เต็มไปด้วยซากเปลือกหอยนับหลายล้านตัวทับถมกัน ทำให้เกิดเป็นเส้นทางคดเคี้ยวยาวกว่า 3 กิโลเมตรสามารถเชื่อมไปยังอีกเกาะหนึ่งได้

เป็นที่อยู่ของชุมชนชาวเลบนเกาะหลีเป๊ะ มีร้านอาหารและที่พักบริการแก่นักท่องเที่ยว ลักษณะของหาดมีความโค้งสวยงาม น้ำทะเลสีครามตัดกับหาดทรายขาวเนียนละเอียด เป็นภาพที่งดงามมาก นอกจากนั้นยังเป็นแหล่ดำน้ำดูปะการังและปลาทะเลน้ำตื้นอีกด้วย ตั้งอยู่ทิศตะวันตกของเกาะ หรือเป็นหาดที่คึกคักที่สุด เหมาะสำหรับคนที่ไม่ชอบอยู่บนเกาะอย่างโดดเดี่ยว เพราะเป็นจูดรับส่งของเรือโดยสาร หาดนี้ได้รับการขนานนามว่า พัทยา 2 เนื่องจากคึกคักเหมือนพัทยา ชายหาดยาวเป็นโค้งเว้ารูปครึ่งวงกลม หาดขาวสะอาดตลอดแนวละเอียด หาดพัทยายังเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่สวยงามที่สุดของบรรดาเกาะทั้ง หลายในทะเลสตูลก็ว่าได้

อยู่ระหว่างเกาะอาดังและเกาะรอบเกาะราวี เกาะปกคลุมไปด้วยปะการังอ่อนสีชมพู สีม่วง สีแดง ไล่น้ำหนักอ่อนแก่อย่างสวยงาม มีฟองน้ำครก แส้ทะเล ดอกไม้สด ดาวขนนกรวมทั้งปลาสวยงามในแนวปะการังที่ตีนตาซึ่งเหมาะแก่การดำน้ำ

ตั้งอยู่ในเขต อุทยานแห่งชาติตะรุเตา มีหาดทรายขาวสะอาดและดงมะพร้าวสวยงาม น้ำทะเลใสสะอาด หาดทรายขาวละเอียด เหมาะสำหรับการลงเล่นน้ำ และดำน้ำดูปลาทะเลและปะการังน้ำตื้น อุทยานแห่งชาติตะรุเตาได้จัดทำบ้านพักไว้บริการนักท่องเที่ยวในบริเวณอ่าวนี้ด้วย อ่าวเมาะและเป็นอีกหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวที่มีนักท่องเที่ยวแวะเวียนไปเที่ยวไม่ขาดสาย อ่าวเมาะและมีชายหาดขาวสะอาดและดงมะพร้าวสวยงาม ทอดยาวประมาณ 1 กิโลเมตร บรรยากาศสวยสงบ น้ำทะเลใสสะอาด และยังเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่สวยงามแห่งหนึ่งอีกด้วย

ถ้ำจระเข้ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติตะรุเตา อยู่ปลายคลองพันเตมะละกา ใช้เรือพาดหางไปจอดท่าเทียบเรือหน้าถ้ำ ระยะทาง 1.5 กิโลเมตร แล้วเดินทางต่อไปตามสะพานไม้ที่ทอดผ่านป่าชายเลนที่อุดมสมบูรณ์จนถึงถ้ำจระเข้ เพื่อเข้าไปชมความงามของหินงอกหินย้อยและเสาหิน สำหรับผู้ที่ชื่นชอบการพายเรือแคนู/คยัค คลองพันเตมะละกาก็เป็นอีกสถานที่หนึ่งที่ไม่ควรพลาด

อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะเภตรา มีเกาะที่สำคัญ คือ เกาะเหลาเหลียงเหนือ เกาะเหลาเหลียงใต้ เกาะเบ็ง เกาะละมะ เกาะบุโหลนขี้นก เกาะบุโหลนใหญ่ เกาะบุโหลนไม้ไผ่ เกาะเขา ใหญ่ และเกาะลิดี สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจในเขตอุทยานฯ คือ เกาะลิดี มีหน้าผาและถ้ำเป็นที่อาศัยของนกนาง แอ่นจำนวนมาก มีหาดทรายขาวบริสุทธิ์ และมีเวิ้งอ่าวยื่นเข้า ไปในตัวเกาะน้ำใสสะอาด เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่ชอบเล่นน้ำทะเล นอกจากนั้นยังมี เกาะเขาใหญ่ และเกาะบุโหลน เป็นต้น

หาดไม้ขาวเป็นหาดทรายสีขาวแห่งเดียวของอำเภอทุ่งหว้า ซึ่งมีความยาวประมาณ 1,600 เมตร ของระยะทางจากบ้านท่าข้ามควายจนถึงหาดไม้ขาวจากระยะทางทั้งหมด 3,000 เมตร โดยตลอดเส้นทางจะมี หิ่งห้อย ผีเสื้อ ปูลม ค้างคาวแม่ไก่ และความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติ

เกาะอาดังเป็นเกาะใหญ่ที่สุดในกลุ่มหมู่เกาะอาดัง-ราวี ปัจจุบันยังเป็นที่ตั้งของหน่วยพิทักษ์อุทยานฯด้วย ชายหาดของเกาะอาดังนั้นจะหันหน้าเข้าหาเกาะหลีเปะ ชายหาดทอดยาวหลายร้อยเมตร ทรายขาวสะอาด น้ำทะเลสีสวย กางเต็นท์แล้วเดินเล่นน้ำได้สะดวก สถานที่ที่น่าสนใจได้แก่ หาดแหลมสน เป็นชายหาดที่ทอดยาวร่มรื่นด้วยทิวสน ทรายขาวละเอียดและลงเล่นน้ำได้ดี อยู่ใกล้กับศูนย์บริการฯ ร้านอาหาร และห้องน้ำ จากดาดนี้สามารถเดินเท้าไปยังจุดชมวิวผาชะโดได้ไม่ไกล หรือหากขยันหน่อยจะเดินไปเที่ยวน้ำตกโจรสลัด ซึ่งอยู่ห่างออกไปประมาณ 2 กิโลเมตรก็ได้ จากชายหาดแหลมสนนี้มีเส้นทางเดินขึ้นสู่จุดชมวิวผาชะโด หากขึ้นไปถึงจุดชมวิวระดับ 500 เมตรแล้ว จะสามารถมองเห็นเกาะหลีเป๊ะอยู่เบื้องหน้ารวมถึงเกาะตะรุเตา และเกาะลังกาวีน่านน้ำมาเลเซีย นอกจากนี่จุดชมวิวผาชะโดยังเหมาะแก่การชมทั้งพระอาทิตย์ขึ้นและพระอาทิตย์ตกอีกด้วย

เกาะลิดี เป็นที่ตั้งของหน่วยพิทักษ์อุทยานฯ ที่ ภต.2 (เกาะลิดี) อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติเกาะเภตรา ประมาณ 5 กิโลเมตร มีแนวหาดทรายขาวเป็นเวิ้งอ่าวเว้าเข้าไปในตัวเกาะสวยงาม และยังมีถ้ำที่เป็นที่อาศัยของนกนางแอ่น

ถ้ำเจ็ดคตหรือ “ถ้ำสัตคูหา” ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 10 ตำบลน้ำผุด อำเภอละงู ด้านทิศเหนือของน้ำตก วังสายทองห่างไปราว 2 กิโลเมตร ระยะห่างจากเขตเทศบาลตำบลกำแพง 38 กิโลเมตร เส้นทางไปมาสะดวก ลาดยางถึงบริเวณถ้ำ จึงเดินทางไปท่องเที่ยวได้ตลอดปี ถ้ำเจ็ดคตมีความกว้าง 70 – 80 เมตร ยาวประมาณ 600 เมตร แบ่งออกเป็น 7 ช่วงหรือคูหา บางช่วงมีความสูงของเพดานถ้ำ 100 – 200 เมตร มีลำคลองไหลผ่านในถ้ำ คือ คลองมะนัง ต้นน้ำเกิดจากถ้ำโตน อยู่ทางเหนือของถ้ำป่าพน อำเภอมะนัง คลองมะนังไหลออกปากถ้ำไปบรรจบกับคลองละงู ซึ่งมีต้นน้ำเกิดจากภูเขาในจังหวัดตรัง ภายในถ้ำซึ่งแบ่งเป็น 7 ช่วง มีบรรยากาศแตกต่างกัน ลำคลองไหลไปตามความคดเคี้ยวของตัวถ้ำ สายน้ำจึงมีความตื้นลึกไม่เท่ากัน ในช่วงหน้าแล้ง น้ำลึกแค่ท่วมข้อเท้า เดินลุยไปได้อย่างสบาย บางตอนอาจลึกเกิน 5 เมตร ช่วงหน้าฝน น้ำหลาก จะเดินทางเข้าไปได้ค่อนข้างยาก นักท่องเที่ยวต้องเดินลัดเลาะไปตามริมผนังถ้ำ เดินลุยน้ำ บางตอนเป็นหาดทรายผสมกรวดบ้าง บางคูหามีพื้นที่เป็นโคลนเลน ต้องระมัดระวังในการเดินเป็นพิเศษควรมีไฟฉายติดตัวไปด้วย บรรยากาศในถ้ำเงียบสงัด แทรกด้วยเสียงน้ำไหลสลับกับเสียงลุยน้ำและเสียงสนทนาจากผู้มาเยือนเป็นระยะ ๆ สิ่งที่เรียกเสียงอุทานด้วยความพึงพอใจจากนักท่องเที่ยวทั่วหน้าก็คือ ดวงตาวาววับล้อแสงไฟที่ส่องไปกระทบของกลุ่มค้างคาวที่เกาะตัวอยู่บนเพดานถ้ำ ดูราวกับกลุ่มดาวเคราะห์บนฟากฟ้าอันไกลโพ้น มีหินงอกหินย้อยอยู่ทั่วไป ก่อเกิดจินตนาการที่กว้างไกลแก่ผู้พบเห็น เมื่อเดินทางถึงคดสุดท้ายหรือคดที่เจ็ด มีลำแสงส่องจากปากถ้ำ เหมือนแสงแห่งชัยชนะมอบให้นักท่องเที่ยวที่เดินทางถึงคูหาสุดท้ายใช้เวลาในการลัดเลาะไปตามผนังถ้ำลุยน้ำ ชมธรรมชาติประมาณ 30 นาที ถ้ำเจ็ดคตมีลักษณะพิเศษ แตกต่างจากถ้ำอื่น ๆ มีลำคลองลอดถ้ำ คดเคี้ยวไปตามลักษณะธรรมชาติของตัวถ้ำมีถึง 7 คูหา เป็นที่มาของชื่อถ้ำแห่งนี้ มีผู้ตั้งชื่อใหม่ว่า “ถ้ำสัตคูหา” พร้อมตั้งชื่อของแต่ละคูหา ดังนี้ คูหาที่ 1 เรียกว่า “สาวยิ้ม” ผนังถ้ำมีสีเขียวมรกตมีหินงอกหินย้อยอยู่หน้าถ้ำ คูหาที่ 2 เรียกว่า “นางคอย” มีหินงอก หินย้อย สวยงาม และฝูงค้างคาวจำนวนมาก คูหาที่ 3 เรียกว่า “เพชรร่วง” ส่วนบนของผนังถ้ำมีช่อง ให้แสงอาทิตย์ส่องลอดลงมาได้ เมื่อแสงอาทิตย์กระทบกับผนังถ้ำจึงเกิดประกายแวววาวเหมือนเพชร คูหาที่ 4 เรียกว่า “เจดีย์สามยอด” พื้นทางเดินเป็นหิน ลักษณะคล้ายดอกกุหลาบ คูหาที่ 5 เรียกว่า “ น้ำทิพย์” ตามผนังถ้ำเป็นหินย้อยสีขาว และน้ำตาล เป็นหลืบซ้อนกันมองดูคล้ายผ้าม่าน คูหาที่ 6 เรียกว่า “ ฉัตรทอง” มีหินงอก หินย้อยซ้อนเหลื่อมกันเป็นชั้นเสมือนฉัตร คูหาที่ 7 เรียกว่า “ ส่องนภา” ภายในมีหินงอก หินย้อย รูปทรงคล้ายดอกบัวคว่ำ

คลองมะละกาอยู่ที่อ่าวพันเตมะละกา เป็นคลองที่มีขนาดใหญ่ สามารถแล่นเรือเข้าไปเที่ยวชมได้เป็นระยะทางหลายกิโลเมตร สภาพสองข้างทางเป็นป่าโกงกาง สลับกับโขดหินผา น้ำในลำคลองเป็นน้ำกร่อยในอดีตคลองมะละกาได้ชื่อว่า มีจระเข้ที่ดุร้ายอาศัยอยู่ชุกชุมมาก สิ่งที่น่าสนใจบริเวณคลองมะละกา นอกจากสภาพภูมิประเทศที่สวยงามแล้วบริเวณต้นน้ำมีถ้ำน้ำดั้นถึง 3 แห่ง เป็นถ้ำที่มีน้ำไหลลอดออกมาจากภายในถ้ำลงสู่ลำคลอง ถ้ำที่มีชื่อเสียงมาก ได้แก่ ถ้ำจระเข้ซึ่งเป็นถ้ำที่ลึกลับวิจิตรสวยงามของหินงอกหินย้อย รูปร่างแปลกตาอันเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ทางอุทยานฯได้ทำทางเดินภายในถ้ำและยังมีผู้นำทางทำให้เกิดความสะดวกสบาย

เกาะไข่ อยู่ในกลุ่มเกาะกลางเป็นเกาะเล็กๆ มีชายหาดขาวละเอียดงดงาม อยู่ระหว่างเกาะตะรุเตาและเกาะอาดัง เกาะไข่ เป็นสิ่งที่โดดเด่นอันเป็นสัญลักษณ์ทางการท่องเที่ยวจังหวัดสตูล