ถ้ำน้ำบ่อผี ตำบลปางมะผ้า อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน

ถ้ำน้ำบ่อผี มีลักษณะเป็นคล้ายปล่องภูเขาไฟขนาดใหญ่ ปกคลุมด้วยป่าดิบมีต้นไม้สูงกว่า 30 เมตร มีก้นเหวเป็นป่าดงดิบ ที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชพันธุ์ไม้โบราณนานาชนิด และสูงไม่น้อยกว่า 30 เมตร ภายในถ้ำมีอุณหภูมิหนาวเย็น ย้อนกลับไปเมื่อประมาณ 30 ปีที่แล้ว ชาวมูเซอดำคนหนึ่งออกไปล่าสัตว์ และพบกับปล่องถ้ำขนาดใหญ่ มีลักษณะเหมือนบ่อน้ำ ปากหลุมกว้างกว่า 100 เมตร มีกำแพงหินสูงชันรอบด้าน ไม่มีเส้นทางที่มนุษย์คนใดสามารถลงไปได้ ที่ก้นบ่อมีต้นไม้ขึ้นหนาแน่น มีพรรณไม้หลากหลายชนิดที่หาดูได้ยาก และเขียวสดตลอดปี ต่างจากป่าด้านบน จึงนำมาสู่ความเชื่อเรื่องผี ที่สิงสถิตย์และปกป้องรักษา แต่จริงๆแล้วถ้ำน้ำบ่อผี เกิดจากการยุบตัวลงของเปลือกพื้นโลกเป็นเวลานานหลายล้านปี โดยลักษณะของถ้ำคล้ายกับบ่อน้ำขนาดใหญ่ ความลึกของหลุมประมาณ 200 เมตร ส่วนความกว้างของปากหลุมประมาณ 100 เมตร วิธีการชมคือต้องปีนลงไปตามแนวผาชัน ส่วนที่มาของคำว่า ถ้ำน้ำบ่อผี คือ ถ้ำ มาจากเวลามองจากฝั่งตรงกันข้าม จะมองเห็นโพรงขนาดใหญ่ลึกเข้าไปประมาณ 200 เมตร ด้านบนของถ้ำจะมีหินย้อยที่มีลักษณะเป็นรูปทรงกรวยแหลม งดงามไม่เหมือนถ้ำอื่น ๆ ในประเทศไทยห้อยอยู่เป็นจำนวนมาก ในขณะที่คำว่า น้ำบ่อ มาจากการที่โยนก้อนหินลงไปในตัวบ่อ จะเกิดเสียงคล้ายกับเวลาโยนก้อนหินลงในบ่อน้ำ และคำว่า ผี มาจากความเชื่อของชาวบ้านว่าสถานที่แห่งนี้ เป็นที่อยู่อาศัยของผีหรือวิญญาณ ทั้งนี้ วิธีเดียวที่จะลงไป ถ้ำน้ำบ่อผี ได้ก็คือ ใช้เชือกโรยตัวลงตรงหน้าผาที่สูงเท่ากับตึก 46 ชั้น และหากจะกลับขึ้นมาก็มีเพียงวิธีการเดียวอีกเช่นกัน ก็คือ การไต่เชือก โดยใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง อย่างไรก็ตาม นอกจากจะได้สัมผัสกับ ถ้ำน้ำบ่อผี ความมหัศจรรย์ที่ธรรมชาติรังสรรค์ไว้ให้ได้ชมกันแล้ว นักเดินทางยังสามารถไปพบกับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ และขนบธรรมเนียมประเพณีของ ชาวเขาเผ่ามูเซอดำ บ้านลุกข้าวหลาม ได้อีกด้วย และนี่คือ ถ้ำน้ำบ่อผี สถานที่ท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่ง ที่นักเดินทางไม่ควรพลาด