บึงทะเลบัน (อุทยานแห่งชาติทะเลบัน) ตำบลวังประจัน อำเภอควนโดน จังหวัดสตูล

อุทยานแห่งชาติทะเลบันตั้งอยู่ในท้องที่อำเภอควนโคน อำเภอเมือง จังหวัดสตูลติดชายแดนประเทศไทยกับประเทศมาเลเซีย ทะเลบันเป็นชื่อของบึงน้ำจืดขนาดใหญ่ เนื้อที่ประมาณ 125 ไร่ กลางหุบเขามดแดงและเขาจีน ซศึ่งเกิดขฃจากการยุบตัวของพื้นดิน น้ำในบึงเกิดจากต้นน้ำที่ออกจากผนังเขาบริเวณโดยรอบประกอบด้วยป่าไม้อันอุดมสมบูรณ์ ภูเขาสูงสลับซับซ้อน มีน้ำตก ถ้ำ และธรรมาชาติที่สวยงาม อุทยานแห่งชาติทะเลบันมีเนื้อที่ประมาณ 196 ตารางกิโลเมตร หรือ 122500 ไร่ ทะเลบัน เป็นชื่อบึงน้ำขนาดใหญ่กลางภูเขา เพี้ยนมาจากภาษามาลายูว่า “เลอโอ๊ค กะบัน ” หมายถึงแผ่นดินยุบ และเนื่องจากความสัมพันธ์ใกล้ชิดระหว่างจังหวัดสตูลกับประเทศมาเลเซียมาแต่โบราณ ทำให้มีการผสมทางภาษา เรื่องเล่ากันว่า เมื่อประมาณ 300 ปีที่แล้ว บริเวณบึงน้ำจืดแห่งนี้เป็นที่อยู่อาศัยและที่ทำการเพาะปลูกของราษฎรในหมู่บ้านที่อุดมสมบูรณ์ ต่อมามีคนในพื้นที่ได้ฝันว่าบริเวณนี้จะมีการยุบตัว ชาวบ้านที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ได้พากันอพยพไปอยู่ที่อื่น ต่อมาไม่นานก็เกิดแผ่นดินสั่นสะเทือนและมีเสียงดั่งสนั่นติดต่อกันนานเป็นแรมเดือนและแผ่นดินยุบหายไปมีน้ำไหลทะลัดเข้ามาท่วมกลายเป็นบึงน้ำจืดขนาดใหญ่ นักธรณีวิทยาสันนัฐานว่า เกิดจากการยุบตัวของโพรงถ้ำใต้พื้นดินในแนวภูเขาหินปูน อุทยานแห่งชาติทะเลบันประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 20 ของประเทศ ประกาศไว้ในราชกิจจานุเบกษา ลงวันที่ 27 ตุลาคม พ.ศ. 2523 รับผิดชอบพื้นที่ ป่าหัวกะหมิง ป่ากุบัง-ปุโล๊ต และพื้นที่ป่าควนบ่อน้ำ ในท้องที่ตำบลควนสตอ อำเภอควนโดน และตำบลเกตรี ตำบลบ้านควน ตำบลปูยู อำเภอเมือง จังหวัดสตูล